گزارش همایش تخصصی«موضع دیوان بین المللی دادگستری درباره سلاح های هسته ای با تأکید بر پرونده های جزایر مارشال علیه قدرت های دارای سلاح های هسته ای»

گزارش همایش تخصصی«موضع دیوان بین المللی دادگستری درباره سلاح های هسته ای با تأکید بر پرونده های جزایر مارشال علیه قدرت های دارای سلاح های هسته ای»

تهیه و تنظیم:دکتر هیلدا رضائی

دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس با همکاری انجمن ایرانی مطالعات سازمان مل متحد،همایش ملی را با عنوان« موضع دیوان بین المللی دادگستری درباره سلاح های هسته ای با تأکید بر پرونده های جزایر مارشال علیه قدرت های دارای سلاح های هسته ای» در روز شنبه مورخ۴ دیماه۱۳۹۵ در دانشگاه تربیت مدرس دانشکده علوم انسانی،سالن علامه جعفری برگزار نمود.

این نشست با خیرمقدم از شرکت کنندگانی که در این برنامه حضور پیدا کردند آغاز گردید،سپس جناب آقای دکتر محمدرضا ضیایی بیگدلی،به عنوان اولین سخنران در پنل اول به موضوع دیوان و سلاح های هسته ای،مصلحت اندیشی یا عدالت گستری پرداختند.سپس به اینکه دیوان بین المللی دادگستری از آغاز فعالیت خود تاکنون در سه مورد در قضیه سلاح های هسته ای ورود پیداکرده است،اشاره نمودند.اول-قضیه آزمایشات هسته ای در دعوای استرالیا علیه فرانسه و دعوای همزمان نیوزلند علیه فرانسه در سال۱۹۷۳ که منجر به صدور آراء در ۲۰ دسامبر۱۹۷۴ شد.دوم-نظریه مشورتی ۸ ژوئیه سال۱۹۹۶ در موضوع قانون بودن تهدید یا توسل به سلاح های هسته ای و سوم-تعهد به مذاکره برای توقف مسابقه تسلیحات هسته ای یا خلع سلاح هسته ای ،دعوای جزایر مارشال که ابتدا علیه ۹ کشور دارنده سلاح های هسته ای که بهد به ۳ کشور محدود شد و در ۱۵ اکتبر۲۰۱۶ آراءآن صادر شد.سپس ایشان به تحلیل موارد مذکور پرداختند.

پس از دکتر ضیایی بیگدلی جناب آقای دکتر ابراهیم بیگ زاده در ارتباط با اینکه آیا در حقوق بین الملل،ممنوعیت یا عدم ممنوعیتی در خصوص سلاح های هسته ای وجود دارد یا خیر سخنان خود را ارائه نمودند و در ادامه حقوق معاهدات،حقوق بین الملل عرفی،تنوع سلاح های هسته ای و معاهدات دو جانبه را مورد بررسی قرار دادند.

در پنل دوم جناب آقای دکتر محسن محبی به عنوان اولین سخنران،آراء مخالف برخی قضات را در پرونده های جزایر مارشال مورد بررسی قرار دادند و به این موضوع اشاره داشتند که رأی جزایر مارشال،تحول مهمی در حقوق بین الملل محسوب می شود و یکی از مقطع هایی به شمار می رود که تاریخ حیات دیوان بین المللی دادگستری را می توان به کمک آن رقم زد.ایشان همچنین جایگاه رأی و اهمیت آن را متذکر شدند.

در ادامه جناب آقای دکتر حسن سواری به عنوان دومین سخنران در این پنل سخنان خود را با موضوع«آغاز رویکرد فرمالیسم دیوان بین المللی دادگستری در تنافی با رسالت این نهاد بین المللی» ارائه نمودند.ایشان این موضوع را در سه بخش مورد بررسی قرار دادند:بخش اول-اصل حل و فصل اختلافات حقوقی و غیرحقوقی به عنوان مطلوب اولویت دار در جامعه بین المللی،بخش دوم-بحث رسالت دیوان بین المللی دادگستری که چرا رویکرد شکلی افراطی با رسالت این نهاد بین المللی منافات دارد و بخش سوم-تزلزل دیوان(بی ثباتی رویکردی که دیوان بین المللی دادگستری در این مدت اتخاذ کرده است و رجحان رویکرد رئالیستی و شکلی).

جناب آقای دکتر حسین سادات میدانی به عنوان آخرین سخنران در این پنل به بحث تعهد به مذاکره و نظر مشورتی سال۱۹۹۶ و اینکه چگونه تعهد به مذاکره می تواند به عنوان راه حلی  جهت خلع سلاح هسته ای به کار رود پرداختند.

در پنل سوم جناب آقای دکتر پوریا عسکری به بحث حقوق بشر و سلاح های هسته ای پرداختند.بحث ایشان در دو فصل ارائه و تشریح گردید یکی مباحث کاملا فنی حقوق بشر و اینکه آیا اصولا می شود در حوزه مربوط به تسلیحات هسته ای از حقوق بشر هم یاری گرفت یا خیر؟ دوم به لحاظ نظری آیا می شود از گفتمان حقوق بشر کمک گرفت و رویکرد متفاوتی نسبت به این بحث داشت یا خیر.

پس از ایشان سرکار خانم دکتر حسینی به عنوان آخرین سخنران با تأکید بر مباحث دکترعسکری به بحث حقوق بشر دوستانه و سلاح های هسته ای پرداختند.

در نهایت این همایش با مراسم تقدیر از تیم موت کورت دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس پایان پذیرفت.