فراخوان مقاله همایش «مسائل جاری و چالش‌های فراروی حقوق بین‌الملل بشردوستانه»

 فراخوان مقاله

همایش «مسائل جاری و چالش‌های فراروی حقوق بین‌الملل بشردوستانه»

۸ اسفند ۱۳۹۷

نهاد برگزارکننده: دبیرخانه کمیته ملی حقوق بشردوستانه نهادهای همکار: دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه قم، دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه مازندران، دانشگاه بوعلی سینا، دانشگاه شهید باهنر کرمان، مرکز مطالعات عالی بین‎المللی دانشگاه تهران، انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد، مرکز امور حقوقی بین‎المللی ریاست جمهوری

حقوق بین‌الملل بشردوستانه، به عنوان نظام حقوقی حاکم بر جنگ‌ها و درگیری‌های مسلحانه داخلی و بین‌المللی، در گذر زمان، بسته به شرایط و اوضاع و احوال خاص حاکم بر جنگ‌ها و مخاصمات که همواره تغییر چهره داده‌اند و بازیگران عرصه‌های داخلی و بین‌المللی، تغییر و تحول قابل توجهی را دست‌کم از جهات سه‌گانه‌ی الف) شمار اسناد و قواعد مندرج در آنها؛ ب) گستره‌ی اهداف مورد حمایت؛ و ج) زمینه‌های قابل‌کاربرد، به خود دیده است و همین، در نهایت، منجر به توسعه‌ی این شاخه از دانش حقوق بین‌الملل شده است. برای مثال، با نگاهی به نخستین کنوانسیونی که در نیمه دوم قرن نوزدهم با ابتکار فردیِ هانری دونان پای به عرصه‌ی روابط بین‌المللی و حقوق بین‌الملل معاصر گذاشت و مقایسه‌ی آن با کنوانسیون‌های ژنو ۱۹۴۹ و اسناد پسین، می‌توان روند توسعه‌ی حقوق بین‌الملل بشردوستانه را از جهات یادشده دید.

با این حال، این تمام ماجرا نیست. مانند هر نظام حقوقی داخلی و بین‌المللی، حقوق بین‌الملل بشردوستانه نیز در فرایند توسعه و تحول خود، با چالش‌ها، موانع و مسائلی روبرو بوده است و اکنون نیز روبروست؛ واقعیت جنگ مدرن که خود معلول پیشرفت‌های تکنولوژیک و در نتیجه، دگرگون شدن وسایل، ابزارها و جنگ‌افزارهایی است که توسط طرفین جنگ به کار گرفته می‌شوند از یک سو و ضرورت دست‌یابی به اهداف حمایتیِ حقوق بشردوستانه با رعایت و اجرای اصول و قواعد معاهده‌ای و عرفی آن از سوی دیگر و روبروی همدیگر قرار گرفتن و برخورد واقعیت پیش‌گفته با این ضرورت، زاینده‌ی مسائل و چالش‌های گوناگونی است. مانند هر نظام حقوقی دیگری که برای پاسخگویی به مسائل و چالش‌ها و نیازهای زمانه، بی‌نیاز از مدد جستن از سایر نظام‌های حقوقی، اعم از داخلی و بین‌المللی، و دانش‌های گوناگون نیست، حقوق بین‌الملل بشردوستانه نیز از این قاعده مستثنا نیست. نیک پیداست که هر چه این نظام حقوقی بهتر بتواند از عهده‌ی چالش‌های فرواروی خود بربیاید و پاسخ‌های درخور و مناسبی برای آنها بیابد، احتمال ماندگاری و اثرگذاریِ آن بالاتر و میزان دست‌یابی به اهدافش، بیشتر خواهد بود.     

نظر به اهمیت این موضوع، «دبیرخانه کمیته ملی حقوق بشردوستانه» در نظر دارد تا در جهت تحقق اهداف «ترویج و تکامل و زمینه‌سازی برای اجرای حقوق بشردوستانه در سطح ملی و مشارکت در تحکیم و رعایت حقوق بشردوستانه در سطح بین‌المللی» (ماده ۲ آیین‌نامه) و عمل به وظایف و اختیارات خود مبنی بر «آموزش و ترویج مفاهیم بشردوستانه در میان نیروهای مسلح، عموم مردم و در مقاطع تحصیلی مختلف و هماهنگی و تبادل اطلاعات علمی و تحقیقاتی با مراجع داخلی و خارجی در زمینه حقوق بشردوستانه» (ماده ۳ (بندهای ۱۰ و ۳) آیین‌نامه)، همایشی رابا همکاری دانشگاه‌ها، نهادها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی فعال در حوزه‌ی حقوق بشردوستانه که تا کنون اعلام آمادگی کرده‌اند، برگزار کند و مجموعه‌ی مقاله‌های برگزیده را پس از فراخوان مقاله، در کتابی با همین عنوان یا در یکی از مجله‎های معتبر، منتشر کند.

هدف از این برنامه، فراهم کردن فرصتی برای ارائه‌ی نتایج و یافته‌های بررسی‎ها و پژوهش‎های محققان و پژوهشگران درباره‌ی مسائل و چالش‌های فراروی حقوق بین‌الملل بشردوستانه‎ی معاصر و گفت‌وگو، هم‌اندیشی و دانش‌افزایی درباره‌ی آنها در یک گردهم‌آیی با حضور استادان، پژوهشگران، دانشجویان و مسؤولان نهادها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی است.

برنامه زمان‎بندی:

◄ مهلت فرستادن چکیده مقاله: ۱۵ آبان ۱۳۹۷؛ ◄ مهلت فرستادن اصل مقاله: ۱ بهمن ۱۳۹۷؛ ◄زمان برگزاری همایش: ۸ اسفند ۱۳۹۷

دریافت چکیده و اصل مقالات: inc_hl@rcs.ir

محورها:

        ۱.        رویکردهای روش‌شناسانه به حقوق بین‌‌الملل بشردوستانه

       ۲.       ضمانت اجرای حقوق بین‌الملل بشردوستانه

◄ مبانی و ضرورت منطقه‎گرایی در حقوق بشردوستانه ◄ موانع و چالش‌های منطقه‎گرایی در حقوق بشردوستانه ◄موانع و چالش‌های استرداد، تعقیب، محاکمه و کیفردهی ناقضان تحت پیگرد محاکم کیفری بین‌المللی ◄عدالت کیفری و چالش دولت‌های غیرعضو اساسنامه دیوان بین‌المللی کیفری ◄مبانی، ضرورت و راهکارهای ساختارمندی ضمانت اجرای حقوق بشردوستانه◄اجرای احکام محاکم کیفری بین‌المللی ◄نقاط قوت و ضعف و راه‌کارهای رفع کاستی‌ها و افزایش کارآمدی آئین‌ها و سازکارهای تعبیه‌شده

       ۳.       سازمان‌های بشردوستانه و حقوق بین‌الملل بشردوستانه

◄مفهوم «بشردوستی» و «کار بشردوستانه» در گستره‌ی حقوق بین‌الملل بشردوستانه ◄دسترسی بشردوستانه در مخاصمه؛ دغدغه‌های نظامی، سیاسی و امنیتی، چالش‌های فرارو و راهکارها◄ایمنی فعالیت سازمان‌های بشردوستانه در مخاصمه ◄وظایف و تعهدهای داخلی و بین‌المللی نهادها و سازمان‌های بشردوستانه ◄همکاری، هماهنگی و موازی­کاری سازمان‌های بشردوستانه: چالش‌ها و راه­کارها

       ۴.       تسلیحات، فناوری‌های نوین و حقوق بین‎الملل بشردوستانه؛ رعایت و تضمین رعایت

◄سلاح‌ها/سامانه‌های خودکار و نیمه‌خودکار ◄سلاح‌های متعارف؛ دسترسی‌پذیری و سوءاستفاده  ◄سلاح‌های بیولوژیک، شیمیایی، میکروبی و هسته‌ای ◄جنگ سایبری، الزامات و اصول حقوق بشردوستانه ◄مفهوم رزمنده، مشارکت مستقیم و میدان نبرد در جنگ سایبری ◄پهبادها و هواپیماهای بدون سرنشین

       ۵.       تروریسم، گروه‎های مسلح غیردولتی و حقوق بین‌الملل بشردوستانه

◄ضمانت‌اجرای رعایت حقوق بشردوستانه توسط گروه‌های غیردولتی ◄بازنگری و یا تدوین اسناد جدید حقوق بشردوستانه ◄ضمانت اجرای رعایت حقوق بشردوستانه در عملیات‌ تروریستی◄تروریسم و رویه‌ی کیفری داخلی و بین‌المللی ◄مفهوم مشارکت مستقیم و میدان نبرد در جنگ علیه تروریسم

       ۶.       سلامت و حقوق بین‌الملل بشردوستانه

◄وظایف و تعهدهای طرفین مخاصمه در رابطه با سلامت در وضعیت‌ مخاصمه‌ی مسلحانه ◄وسایل حمل و نقل پزشکی-درمانی و مکان‌های بیمارستانی ◄حقوق مرتبط با سلامت اسرای جنگی و بازداشتیان ◄سوء‌استفاده از نشان‌های امدادی، پزشکی و درمانی

       ۷.       حقوق بشر و حقوق بشردوستانه: عملیات نظامی فراسرزمینی؛ مداخله، اشغال

◄وظایف و تعهدهای دولت مداخله‌کننده و اشغالگر بنابر حقوق بشر و حقوق بشردوستانه ◄وظایف و تعهدهای سازمان‌ها و نیروهای اشغالگر و مداخله‌کننده‌ی چند ملیتی بنابر حقوق بشر و حقوق بشردوستانه ◄کشتارهای هدفمندِ فراسرزمینی و حقوق بشردوستانه ◄مخاصمه مسلحانه، دولت ثالث و رزمندگان خارجی ◄حقوق بشردوستانه و عملیات فراسرزمینی؛ اهمیت، ضرورت و راهکارها

       ۸.       میراث فرهنگی و حقوق بین‌الملل بشردوستانه

◄حمایت از میراث فرهنگی ناملموس در مخاصمات مسلحانه؛ ضرورت و راهکارهای حمایت ◄میراث فرهنگی زیرآب و مخاصمات مسلحانه؛ ضرورت و راهکارهای حمایت

       ۹.       تغییرات آب و هوایی و حقوق بین‌الملل بشردوستانه

      ۱۰.      شرکت‌های خصوصیِ نظامی و امنیتی؛ رعایت و تضمین رعایت حقوق بشردوستانه

      ۱۱.      ایران و حقوق بشردوستانه

◄کاربست حقوق بشردوستانه در نظام حقوقی ایران؛ راه‌کارها، موانع و چالش‎ها  ◄آسیب‌شناسی آموزش حقوق بشردوستانه در سطوح مختلف جامعه (عموم مردم، نظامیان، مقامات، دانشگاه، مدرسه و ...) با نگاه به رویه‌ی کشورهای دیگر ◄واکاوی جنگ ایران و عراق از منظر حقوق بشردوستانه ◄نقش و جایگاه نهادهای دولتی و غیردولتی در ارتقای حقوق بشردوستانه ◄ایران و اسناد بین‌المللی حقوق بشردوستانه با نگاه به رویه‌ی کشورهای دیگر

شیوه‌نامه‌ی نگارش مقاله

۱.     معیارها و شرایط کلی پذیرش مقاله، به شرح زیر است:

◄ نوآوری و پرهیز از تکرار: مقاله باید حاوی ایده‎ی جدید حول محورهای مشخص‌شده برای همایش باشد و نباید پیش از این، در جای دیگری ارائه و یا منتشر شده باشد. هر زمان مشخص شود که محتوای مقاله تکراری است، کمیته علمی همایش، مقاله را از فهرست مقالات همایش حذف خواهد کرد. ◄رعایت حقوق مؤلف و مترجم: مسؤولیت رعایت حقوق مؤلفان و مترجمان به عهده‌ی نویسنده/نویسندگان است. با این حال، هر گاه محرز شود که نویسنده/نویسندگان مقاله، حقوق مؤلف و مترجم را رعایت نکرده است/اند، کمیته علمی همایش مقاله را از فهرست مقالات همایش حذف خواهد کرد.

۲.     رعایت نکات شکلی زیر، ضروری است:

◄فونت چکیده و اصل مقالات باید B Mitra با اندازه‌ی ۱۴ باشد؛ ◄چکیده‌ی مقاله باید حداکثر ۲۵۰ واژه همراه با واژگان کلیدی باشد؛ ◄اصل مقاله باید بین ۱۰ تا ۱۵ صفحه یا بین ۸۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ واژه (شامل زیرنویس‌ها) باشد؛ ◄شیوه‌ی ارجاع‌دهی بایستی به شکل زیرنویس و به ترتیب زیر باشد:

o      کتاب: نام و نام خانوادگی نویسنده، عنوان کتاب، مترجم، مکان: ناشر، نوبت چاپ، سال چاپ، صفحه یا صفحات؛

o      مقاله: نام و نام خانوادگی نویسنده، عنوان مقاله، مترجم، نام نشریه، شماره، سال چاپ، صفحه یا صفحات.

o    مقاله‎ی چاپ شده در کتاب: نام و نام خانوادگی نویسنده، عنوان مقاله، مترجم، در: عنوان کتاب (نام و نام خانوادگی ویراستار یا گردآورنده)، مکان: ناشر، سال چاپ، صفحه یا صفحات.

o    منبع منتشرشده در اینترنت: آدرس کامل اینترنتی مقاله/مطلب/سند ... به همراه تاریخ آخرین مراجعه در داخل پرانتز.