مجموعه مقالات - همایش «مصونیت در حقوق بین الملل»

مشخصات کتاب:

عنوان: مجموعه مقالات همایش «مصونیت در حقوق بین الملل»

نام پدیدآور [برگزار کننده]: انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد

ناشر: انتشارات گنج دانش

چاپ اول - ۱۳۹۴ - شمارگان ۵۰۰ جلد

قیمت: ۳۸۰۰۰ تومان

مقدمه دکتر جمشید ممتاز - رئیس انجمن - بر مجموعه مقالات همایش «مصونیت در حقوق بین الملل»

مصونیت دولتها مانع از آن می شود که بتوان یک دولت را در محاکم دولت دیگر به خاطر اعمال حاکمیتی آن تحت تعقیب قرار دارد یا وادار به پاسخگویی به دعوایی نمود که از سوی اشخاص خصوصی یا عمومی طرح شده است. سازمانهای بین المللی نیز به منظور تضمین حسن انجام وظایفشان از مصونیت های لازم برخوردار می باشند. این مصونیت شامل اماکن، اموال، اسناد و مکاتبات و کارگزاران سازمانهای بین المللی است.

با این وجود در سالهای اخیر شاهد طرح برخی دعاوی از سوی یک دولت بر  علیه دولت دیگر در محاکم بین المللی هستیم که در آنها موضوع اصلی یا استرداد یک مقام عالی آن دولت به اتهام ارتکاب جنایتی بین المللی بوده است و یا رئیس جمهور سابق و یا فعلی یک دولت  به وسیلۀ یک دادگاه کیفری بین المللی تحت تعقیب و محاکمه واقع شده است. همچنین اخیراً اشخاص خصوصی علیه دولت آلمان در محاکم ایتالیا اقدام به طرح دعوی نمودند که به زعم دولت آلمان به معنای نادیده گرفتن مصونیت دولت آلمان توسط ایتالیاست که منجر به طرح دعوی در دیوان بین المللی دادگستری علیه ایتالیا گردید.

کارگزاران سازمانهای بین المللی نیز گاه به خاطر اعمالی که در اجرای وظایف و مأموریت خود انجام داده اند، از سوی دادگاه ملی محل مأموریت جهت پاسخگویی احضار شده اند. فزون بر آن، ممکن است کارگزاران سازمانهای بین المللی و یا اعضای نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد مرتکب نقض قواعد کیفری یا مدنی کشور محل مأموریت و یا مرتکب جنایات بین المللی شوند که به ویژه مورد اخیر مسأله لزوم سلب مصونیت آنها را مطرح می سازد. این وقایع نشان دهندۀ تحولی مهم در حقوق بین الملل است. از این رو، انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد  اقدام به برگزاری یک همایش بین المللی با عنوان «مصونیت در حقوق بین الملل» حول سه محور: مصونیت دولتها، مصونیت سازمانهای بین المللی و مصونیت کارگزاران، در روزهای 27 و 28 آذر ماه، با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی، کمیته بین المللی صلیب سرخ، جمعیت هلال احمر ایران برگزار نمود.

 انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد لازم می داند از زحمات پرارج سرکار خانم دکتر فریده شایگان، دبیر اجرایی همایش، قدردانی نماید. همچنین از اعضای کمیته علمی همایش و آقایان حسن کمالی نژاد و علیرضا رنجبر و خانم سارا میری که در تدارک و برگزاری همایش همکاری نموده اند، سپاسگزاری می گردد. امید است کتاب حاضر که حاوی مجموعه مقالات این همایش است مورد توجه و استفاده دانش پژوهان قرار گیرد.

فهرست مقالات ارائه شده:

محور اول: تحدید مصونیت دولت در حقوق بین الملل
 

مصونیت دولت ها و سازمان های بین المللی در پرتو تحولات حقوق بین الملل
دکتر  ابراهیم بیگ زاده

تروریسم بین المللی به مثابه استثناء در حال ظهور قاعده مصونیت دولت: بررسی قانون جدید کانادا
دکتر محسن عبدالهی

مصونیت دولت و قواعد آمره در رویه دادگا ه های بین المللی
دکتر هیبت الله نژندی منش

نقدی بر فرآیند مصونیت سازی دولت ها از منظر حقوق بین­ الملل با تمرکز بر فعالیت های ایالات متحد آمریکا
دکتر علیرضا ظاهری و علیرضا رنجبر

مصونیت دولت و اجرای آرای داوری سرمایه گذاری با تمرکز بر کنوانسیون ۱۹۶۵ واشنگتن
دکتر پوریا عسکری

قانون صلاحیت دادگستری جمهوری اسلامی ‌ایران برای رسیدگی به دعاوی مدنی علیه دولت های خارجی: ضرورت و شتابزدگی در امر قانونگذاری
دکتر علیرضا ابراهیم گل

تحول کند حقوق مصونیت دولت: نقد و تحلیل رأی اخیر دیوان بین المللی دادگستری در دعوای آلمان علیه ایتالیا
الهام یوسفیان

بررسی مبانی استثنائات وارده بر مصونیت دولت در حقوق بین الملل با تأکید بر اقدام کانادا برای نقض مصونیت دولت ایران
محمد علی شهبازی

چالش مصونیت دولت در رویه اخیر دیوان اروپایی حقوق بشر
سید علی موسوی
 

محور دوم: بسوی الغای مصونیت سران و مقامات دولت

مصونیت ماموران دولتی از صلاحیت کیفری خارجی: آثار و معیارهای تعیین مصونیت شخصی و رسمی
دکتر ستار عزیزی

صلاحیت جهانی مدنی ناشی از نقض قواعد آمره بین المللی: از رؤیا تا واقعیت
دکتر امیرساعد وکیل

همکاری کمیته بین المللی صلیب سرخ با دولت ها در حوزه پیشگیری و مقابله با جنایات جنگی
کریستینا پلاندینی

مشارکت کمیته بین المللی صلیب سرخ در نظام عدالت کیفری بین المللی
چارلز سابگا

بررسی سیر تکاملِ قاعدۀ عرفی لغو مصونیت کیفری مقامات عالی رتبۀ دولت ها در حقوق بین الملل
سیده ندا میرفلاح نصیری

بررسی مصونیت کیفری مقامات عالی رتبه دولت ها در پرتو اسناد و آراء بین المللی
هیلدا رضائی
 

محور سوم: چالش­های مصونیت­های سازمانهای بین ­المللی و کارگزاران آنها

مصونیت کارگزاران سازمان ملل متحد در رویۀ دیوان بین المللی دادگستری
دکتر محمدرضا ضیائی بیگدلی

رابطه میان مصونیت و مسؤولیت سازمان های بین المللی در حقوق بین الملل
دکتر سید قاسم زمانی

طرح دعوی نقض حقوق رقابت علیه اوپک و دفاع مصونیت: داستانی تکراری در مراجع قضایی آمریکا
دکتر سیّد محمّد طباطبائی نژاد و سیّد امیرحسین طباطبائی نژاد

مصونیت ملل متحد در کالبد پاسخگویی با تأکید بر عملیات حفظ صلح
دکتر زینب رستمی

مصونیت کارمندان و کارشناسان سازمان ملل متحد
آرمین طلعت

قبض و بسط حق تجدیدنظرخواهی از آراء دادگاه های داخلی سازمان های بین المللی در پرتو مصونیت ساز­مان های بین المللی
امین ولی زاده و صابر نجومی

مصونیت سازمان های بین المللی غیردولتی با کارویژه حقوق بشری
زهرا اژئر و  مصطفی مسجدی آرانی

مصونیت کارکنان صلیب سرخ از ادای شهادت در پرتو عدالت کیفری در سطح جهان
محمد فخار

جمع بندی پایانی همایش بین المللی «مصونیت در حقوق بین الملل»
دکتر جمشید ممتاز