گزارش همایش «نقش شورای اقتصادی اجتماعی در تحقق اهداف منشور ملل متحد»

گزارش همایش «نقش شورای اقتصادی اجتماعی در تحقق اهداف منشور ملل متحد»

تهیه وتنظیم:اعظم پازدار

انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد همایش سالانه خود را با عنوان« نقش شورای اقتصادی اجتماعی در تحقق اهداف منشور ملل متحد» با همکاری مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد در تهران و خانه اندیشمندان علوم انسانی در تاریخ۲۷ بهمن ماه۱۳۹۵ در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار نمود.

این مراسم با تلاوت آیاتی چند از کلام الله مجید و سرود جمهوری اسلامی ایران رسما آغاز گردید.

در بخش نخست و افتتاحیه این همایش که با حضور جمعی از اساتید و دانش پژوهان  برگزار گردید،آقای دکتر عسکری-دبیرکل منتخب انجمن،-ضمن خوشامدگویی به شرکت کنندگان و تشریح برنامه همایش برای حضار، به بیان اهمیت و دلایل ضرورت برگزاری این همایش پرداختند و همچنین بیان فرمودند که با توجه به اینکه رویکرد انجمن شناساندن هرچه بیشتر ارکان اصلی است،همایش درباره شورای اقتصادی اجتماعی در دستور کار انجمن قرار گرفته است.

سپس آقای رجایی مقدم-معاون مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد-توضیحاتی کلی در خصوص وظایف،عملکرد و جایگاه شورای اقتصادی اجتماعی در سازمان ملل متحد ارایه دادند.

پس از ایشان دکتر نسرین مصفا-رییس انجمن ایرانی مطالعات ملل متحد-به بیان مطالب خود پیرامون برگزاری و موضوع همایش پرداختند.ایشان به این موضوع اشاره داشتند که انجمن امسال نهمین همایش خود را برگزار می کند و همواره سعی داشته است که این همایش ها علاوه بر طرح موضوعات علمی در دستور کار ملل متحد و مورد علاقه جهانی،محفلی جهت تجدید دیدار و ارتباط دوستانه انجمن با علاقمندان به فعالیت های علمی باشد.

رییس انجمن در ادامه ضمن بیان اهمیت و ضرورت پرداختن به موضوع شورای اقتصادی اجتماعی،به این موضوع اشاره داشتند که یکی از ویژگی های این همایش فراهم آمدن فرصت برای اساتید جوان است تا مقالات و صحبت های خود را در ارتباط با موضوع مورد نظر همایش ارائه نمایند.همچنین برای اولین بار است که انجمن ایرانی مطالعات ملل متحد در راستای اهداف اساسنامه خود،از یک شخصیت بین المللی یعنی دبیرکل اسبق سازمان ملل متحد،حقوقدان برجسته آقای پطرس غالی،تقدیر می کند.ایشان همچنین افزودند:«با توجه به ارتباط و توجهی که پطروس غالی به موضوعات در دستورکار شورای اقتصادی اجتماعی داشتند،تصمیم بر این شد که از این دبیرکل فقید در این همایش یادبودی صورت بگیرد،و چه چیزی بهتر از این که استاد برجسته و مسلم حقوق بین الملل ایران وجهان دکتر جمشیدممتاز که سابقه دوستی و مروت با ایشان داشتند، این مهم را انجام بدهند.»

در ادامه اولین بخش از همایش  تحت عنوان"یادبود پطرس غالی دبیرکل اسبق سازمان ملل متحد" با سخنرانی دکتر جمشید ممتاز و موضوع میراث ثلاثه پطرس غالی :صلح،توسعه،دمکراسی شروع شد و ایشان صحبت های خود را اینگونه آغاز نمودند:«۱۹ فوریه سالروز فوت آقای پطروس غالی ششمین دبیرکل ملل متحد است.بعد از فوت ایشان ما شاهد انعکاس گسترده ای در جهان بودیم و در خیلی از سازمان های بین المللی از جمله ملل متحد و یونسکو برنامه هایی به این مناسبت ترتیب داده شد و جا داشت که در ایران هم ما برنامه ای دراین مورد داشته باشیم و مراسم یادبودی به خاطر از دست دادن این حقوقدان بزرگ برگزار کنیم.طبق صحبت هایی که با رییس انجمن مطالعات ملل متحد داشتیم بنابر این شد که در این همایش به این مسئله پرداخته شود.من فکر میکنم که انتخاب اینجانب برای به عهده گرفتن این مسئولیت به این دلیل بوده که در طول سیزده سال گذشته بنده این افتخار نصیبم شد که در جلسات متعدد آکادمی حقوق بین الملل لاهه در خدمت آقای پطروس غالی باشم.همانطور که مستحضر هستد آقای پطروس غالی از سیزده سال پیش تا سال گذشته ریاست هیئت امنای آکادمی حقوق بین الملل لاهه را برعهده داشتند و در طول این جلسات من از نزدیک با شخصیت والای این مرد بزرگ آشنا شدم و فرصت های متعددی وجود داشت که توانستم با ایشان در مورد مسائل مختلف حقوق بین الملل و جامعه بین المللی و سازمان ملل متحد صحبت هایی داشته باشم.بنده اگر بخواهم به صورت خیلی خلاصه ویژگی ها و خصوصیات این مرد بزرگ را عرض کنم می توانم بگویم که ایشان اهل فکر بود و متفکر بزرگی بود،جسارت و استقلال ایشان هم قابل ستایش بود و این دو ویژگی محور های ادامه بحث های من خواهد بود و کوشش خواهم کرد در قالب این دومحور شخصیت ایشان را به شما معرفی کنم.»

پس از ایشان آقای دکتر حسن سواری به موضوع نقش پطرس غالی در نظام مندکردن اقدامات قهری مبتنی برماده ٤١ منشور پرداختند.دکتر سواری در ابتدا به بیان نکاتی در مورد شخصیت آقای پطروس غالی پرداختند:«آقای غالی شخصیتی جامع الاطراف بود. درعین حال که یک شخصیت دانشگاهی بود،یک دولت مرد هم بودند و مشاغل اجرایی متعددی چه در سطح ملی و در کشور مصر و چه در سطح بین المللی به عنوان دبیرکل یا مسئولیت های دیگری داشتند.ایشان انصافا خدمات بسیار گرانقدری به حقوق بین الملل عرضه داشته اند؛عضویت در نهادهای مختلف،درکمیسیون حقوق بین الملل از ۱۹۷۹ تا۱۹۹۱،عضویت در انجمن حقوق بین الملل،عضویت در هیئت امنای آکادمی لاهه که آقای دکترممتاز اشاره فرمودند،یکی دیگر از خدمات ایشان که به حقوق بین الملل و به خصوص به محققین این رشته بود» .دکتر سواری پس از بیان این مقدمه مبحث تعدیل نظام امنیت جمعی را  ارائه نمودند.

پنل ابتدایی به سخنان آقای سفیر باقر اسدی(سفیراسبق اقتصادی واجتماعی جمهوری اسلامی نزد نمایندگی نیویورک،و رییس گروه ٧٧ وعضو پانل نخبگان جامعه مدنی دبیرکل ملل متحد) درارتباط با شناخت،شرح جایگاه، ساختار و مسئولیت ها و چالش های پیش روی شورای اقتصادی اجتماعی مطالبی ارائه نمودند:«شورای اقتصادی اجتماعی طیف وسیعی از وظایف و مسئولیت ها را برعهده دارد و آن مسئولیت ها در کنار نقش اساسی که شورا برای ایجاد نقش هماهنگی در درون نظام ملل متحد در حوزه اقتصادی و اجتماعی بر عهده دارد،قرار می گیرند.این نقش هماهنگی شامل هماهنگی درون مجموعه شورا و بین آنها و طیف وسیع نهادهای ملل متحد،بخش عمده ای از تحولات بعدی مربوط به شورا را هم تحت تاثیر قرار می دهد.یک وجهی از کارهای شورا شبیه به مجمع عمومی است هرچند که مجمع عمومی نهادی جهان شمول است و شورا تنها ۵۴ عضو دارد،و آن این است که تصمیمات شورا غیر الزام آور است درست در مقابل و  متفاوت از تصمیمات شورای امنیت که ترکیب کوچکتری هم دارد.اما لطف شورا از ابتدا تا کنون تلاش مستمر برای فراهم کردن یک مجمعی برای بحث و گفتگو و هنجارسازی است.ایجاد ارتباط و هماهنگ سازی نهادهای مرتبط حول محورهای موضوعات گسترده تحت صلاحیت شورا بوده است.»

 در بخش بعدی از برگزیدگان جلسه شبیه سازی شورای امنیت برای اتنخاب دبیرکل که در مهرماه سال۹۵ از سوی انجمن برگزار شده بود، و همچنین مسابقات موت کورت سال ٢٠١٦ با حضور   دبیر کمیته ملی حقوق بشر دوستانه بین المللی و رییس نمایندگی کمیته بین المللی صلیب سرخ در تهران  تقدیر و تشکر به عمل آمد.

در بخش بعدی این همایش و قبل از برگزاری پنل دوم از شرکت کنندگان محترم دعوت شد تا به بازدید از نمایشگاهی که به مناسبت بزرگداشت پطروس غالی و با عنوان جلوه های تلاش برای صلح،توسعه و دمکراسی ،ترتیب داده شده بود بپردازند.

پنل دوم این همایش با سخنان آقای دکتر محمدرضا ضیائی بیگدلی به عنوان رئیس جلسه و با موضوع  کمیسیون های کارکردی اکوسوک وتحقق منشور ملل متحد آغاز گردید و در آن پنج نفر از اساتید و کارشناسان مرتبط ،سخنان خود ارائه نمودند. 

پنل سوم نیز با موضوعات نقش موسسات تخصصی در تحقق منشور ملل متحد و اکوسوک وسازمانهای مردم نهاد پیگیری شد. ریاست این جلسه به عهده خانم نازنین قائم مقامی قرار داشت و در این بخش چهارنفر از اساتید و کارشناسان مرتبط مطالب خود را بیان نمودند.

پنل پایانی این همایش که به گرامیداشت شادروان استاد دکتر ناصرقربان نیا اختصاص داشت با سخنان آقای دکتر قاسم زمانی و درود و سلام ایشان به روان پاک مرحوم قربان نیا آغاز شد.ایشان در ادامه به  بیان پیامد هجرت زودهنگام آن مرحوم پرداختند.

پس از بیانات دکتر زمانی به عنوان رئیس پنل چهارم،دکتر محمد حبیبی مجنده در مقام همکار،دکتر ستار عزیزی در مقام همکلاسی و دکتر آرامش شهبازی در مقام شاگرد مرحوم دکترقربان نیا، ضمن بیان ویژگی ها و محاسن اخلاقی و علمی و خاطرات آن مرحوم،مطالب خود را ارائه نمودند.

در انتها و در بخش اختتامیه همایش« نقش شورای اقتصادی اجتماعی در تحقق اهداف منشور ملل متحد» دکتر ابراهیم بیگ زاده به جمع بندی علمی از مطالب ارائه شده در این همایش پرداختند و نکاتی را در خصوص عملکرد شورا در سالهای اخیر ذکر نمودند.دکتر بیگ زاده صحبت خود را اینگونه آغاز کردند:«تجربه بشری نشان داده است که به میزانی که سازمان ها سیاسی یا حقوقی محض می شوند مدت عمرشان به مراتب کمتر خواهد شد نسبت به سازمان هایی که تا حدودی از این قلمروها فاصله دارند.شکست سازمان های سیاسی در قرن هجدهم از جمله کنسرت اروپایی و... نشان داد که صرف نگاه محض سیاسی و حقوقی نمی تواند آرمان ابدی و متعالی را که انسان از زمان هبوط آدم بر روی زمین به دنبال آن بوده است،یعنی صلح را به همراه بیاورد.درنهایت به این نتیجه رسیدند که با حقوق و سیاست نمی شود صلح را به ارمغان آورد.شاید ابتدا می بایست با قلمروهای دیگر آغاز کرد،به همین علت شما مستحضر هستید که قرن نوزدهم قرن شکوفایی سازمان های فنی و بعضا اقتصادی است.ولی متاسفانه در تشکیل اولین تجربه جامعه بین المللی در زمینه سازمان های جهانی باصلاحیت عام،این نگاه به فراموشی سپرده شد و نتیجه اش آن شد که همگان می دانند.همین سبب شد که اندیشه فونکسیونالیسم و یا همان کارکردگرایی و مقداری دوری گزیدن از مسئله سیاست مجددا مورد توجه دکترین حقوقی و نظرات سیاستمداران قرار بگیرد و به همین علت است که در زمان تشکیل سازمان ملل متحد در کنار ارکان سیاسی و حقوقی به بُعد دیگر زندگی بین المللی یعنی بُعد اقتصادی و اجتماعی هم صورت گرفت.در واقع سازمان ملل متحد در قالب شورای اقتصادی و اجتماعی توانست شاید مهمترین رهاوردها را در مقام مقایسه با دیگر ارکان این سازمان ارائه دهد،اگرچه در همه موارد هم موفق نبوده و بعضا انتقاداتی هم برانگیخته است.»

ایشان همچنین ضمن گرامی داشتن یاد و بیان خاطراتی از مرحوم دکتر ناصر قربان نیا از حضار خواستند که جهت ادای احترام به ایشان یک دقیقه سکوت کرده و فاتحه ای قرائت کنند.

در پایان رییس انجمن ضمن سپاسگزاری ویژه از جمع بندی عالمانه و فاضلانه آقای دکتر بیگ زاده با بیان خاطره ای از شادروان دکتر قربان نیا یاد ایشان را گرامی داشتند.

ایشان در ادامه افزودند که برای انجمن ایرانی مطالعات ملل متحد موجب افتخار است که اولین همایش  پیرامون شورای اقتصادی و اجتماعی را به شکل یکپارچه در ایران برگزار نموده است.

دکتر مصفا در نهایت از تمامی همکاران و اساتیدی که در طول این همایش مطالبی را ارائه داشتند تشکر نمودند و همچنین از نهادهای همکار،مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد و خانه اندیشمندان علوم انسانی و همکاران در دبیرخانه و کمیته دانشجویی انجمن سپاسگزاری کردند.

اسامی برگزیدگان جلسه شبیه سازی شواری امنیت:

بهترین پژوهش:خانم فاطمه صیاد سیجانی(تیم فرانسه)

بهترین ارائه:خانم نگار کرمی نیا و آقای نیما عبدالله زاده(تیم اوکراین)

مقام دوم ارائه:خانم پریا دانایی و آقای سینا مستاجران(تیم نیوزلند)

بهترین ابتکار:آقای امیرحسین نوربخش(تیم اسپانیا)

اسامی اعضای تیم های موت کورت:

تیم تربیت مدرس: نایب قهرمان مسابقات منطقه ای ۲۰۱۶ نپال

خانم فرناز دزفولی اصل

خانم مریم کندی داینی

آقای نوید ملایی کهنه سرا

مربی: آقای اسماعیل تاور

تیم دانشکده روابط بین الملل:

آقای مرتضی نادری : برنده جایزه بهترین پژوهشگر در مسابقات منطقه ای نپال ۲۰۱۶

آقای محمدصادق طالبی زاده سرداری

آقای  علیرضا یاوری

مربی: آقای سید محمدعلی عبداللهی

جهت آگاهی از چکیده مقالات سخنرانان این همایش لطفا >اینجا< کلیلک نمایید.