گزارش نشست تخصصی«تامین صلح و امنیت بین المللی در وضعیت کنونی اقدامات یکجانبه آمریکا»

گزارش نشست تخصصی«تامین صلح و امنیت بین المللی در وضعیت کنونی اقدامات یکجانبه آمریکا»

انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی نشست بهارانه خود را در تاریخ14 اردیبهشت98 برگزار نمود.

خانم دکتر مصفا در ابتدا ضمن عرض خیرمقدم به شرکت کنندگان،به بیان ویژگی های والای اخلاقی و علمی دکتر آزمایش پرداختند و اینکه نشست بهارانه انجمن تقریبا با شروع ماه مبارک همزمان شده است را به فال نیک گرفتند.

رئیس انجمن همچنین با سیل زدگان اخیر مناطق مختلف کشور ابراز همدردی کردند و کمک به آنها را از  وظایف انجمن دانستند.

در این نشست،پس از آغاز جلسه آقای دکتر سیدعلی آزمایش(استاد انشگاه تهران) در خصوص موضوع نشست،به سخنرانی پرداختند.سخنان ایشان سه محور اصلی را شامل می شد.

محور اول،بحران بین المللی و موضوع وجود و ثبات در عرصۀ بین المللی بود و اینکه در برخورد با این بحران چه راهکاری وجود دارد.به عبارت دیگر،آیا راه حلی برای این بحران ها در وضعیت های بین المللی وجود دارد؟ این مسائل،دوباره ما را به تعریف حقوق ارجاع می دهد و اینکه حقوق،مجموعه قواعد محدود کننده آزادی است و این آزادی،در عرصه بین المللی،مرتبط با کشورهایی که عضو جامعۀ بین المللی هستند،می شود و در سطح داخلی،محدودکنندۀ آزادی فردی است.محدودیت آزادی،نیاز به وجود قاعده دارد،و این قواعد باید نتیجۀ تبادل نظر دولت ها باشد و میزان محدودیت مشخص شود(نه بیشتر و نه کمتر از حد ضرورت).

اکثر قواعد داخلی،از حاکمیت اراده نشأت می گیرد.یک نمونه بارز،کشور سوئیس می باشد که در آن برای هرقانونی رفراندوم گذاشته می شود و به صورت توافقی است.یعنی قانون سوئیس نتیجۀ توافق جمعی است.

فقدان حاکمیت در حقوق بین الملل،ضمانت اجرا را از بین می برد و قاعدۀ حقوقی که ضمانت اجرا ندارد الزام آور نیست.جنبه منفی=فقدان ضمانت اجرا و جنبه مثبت=توافق جمعی کشورها که در نتیجۀ فقدان حاکمیت پدید می آید.

حقوق بین الملل تنها راه نجات از بحران ها است.این حقوق را چگونه می توان تقویت کرد؟ قواعد حقوقی برخاسته از جامعۀ انسانی است و از جامعه برمی خیزد،بنابراین نقش انسان در تحول قاعده ی حقوقی و ایجاد آن،اهمیت دارد.

ایشان در ادامه به محور دوم بحث پرداختند.قاعده ای که ضمانت اجرا ندارد،اخلاقی است.بنابراین شرایط جامعه ی بین المللی ایجاب می کند که قاعدۀ بین المللی وجود داشته باشد.و تمامی این قواعد اعتباری هستند و نه واقعی،و این قواعد دائم در حال تغییر و تحول می باشند.اما چرا مخاطبین قاعده ی بین المللی از برابری برخوردار نیستند و هنگام اعمال قواعد کسی که در مقابل نابرابری های ایستادگی نمی کند.(محورسوم)

در پاسخ به این سوال از این صحبت می شود که اصل تساوی در حقوق بین الملل متزلزل است و شاید علت اصلی ان تزلزل و بی ثباتی این باشد که عمری از حقوق بین الملل نمی گذرد درحالی که قواعد حقوق داخلی،هم پای جامعه بوده است و همراه با شکل گیری جوامع تحول پیدا کرده است اما قواعد حقوق بین الملل به نسبت قواعد داخلی عمر کوتاهی دارد.

سپس ایشان در پاسخ به راه حل بحران ها دو راه را پیشنهاد کردند:

در بحران ها معمولا دو راه حل وجود دارد؛1-باید بشریت و جوامع بر روی نگرش و افکار عمومی کشورها(به لحاظ بین المللی) وقت بیشتری بگذارند زیرا فشار افکار عمومی بین المللی،می تواند بزرگترین قدرت ها را متوقف کند.(کارکردن روی افکار عمومی بین المللی)

2-تقویت روابط بین المللی:روابط بین المللی را باید احیا و تقویت نمود و از آن طریق به نتیجه دلخواه و مطلوب ،یعنی صلح و امنیت بین المللی،دست پیدا کرد.در روابط بین المللی اغماض وجود دارد در حالیکه در قواعد حقوق بین المللی اغماض وجود ندارد.

پس از خاتمۀ سخنرانی آقای دکتر آزمایش،آقای دکتر محمدرضاضیائی بیگدلی در باب تامین صلح و امنیت بین المللی بیاناتی را ایراد فرمودند.دکتر بیگدلی بیان داشتند:«من معتقد هستم که حقوق بین الملل فقط حقوق توسل به زور نیست و اگر از نظر قواعدش به صورت کمی بخواهیم به آن نگاه کنیم شاید بتوان گفت که زمینه و موضوعی نیست که در حقوق بین الملل راجع به آن قواعدی نداشته باشیم،یک بخشی از این قواعد بخش حساسی است مانند بحث صلح و امنیت بین المللی،توسل به زور و ...اما بخش دیگر قواعد حقوق بین الملل نیز مهم هستند هرچند در این بخش نیز بعضا تخلفاتی صورت می گیرد.»

همچنین دبیرکل محترم انجمن،آقای دکتر پوریا عسکری نیز سخنانی ارائه کردند. ایشان صحبت های خود را اینگونه آغاز کردند:«فهم من از مطالبی که دکترآزمایش فرمودند در نهایت دو آرزو برای حقوق بین الملل بود یکی اینکه روزی حقوق بین الملل بتواند برابری را معنا کند و دیگری اینکه روزی ضمانت اجرای حقوق بین الملل موثر باشد و گزینشی نباشد.من تصور میکنم که این آرزوها کارساز نیستند و علتش هم این است که شاید بزرگترین جریان فکری که به نوعی با حقوق بین الملل مواجهه دارد این است که ما هنوز زمانی که می خواهیم در مورد حقوق بین الملل صحبت کنیم یک تفکری را در نظر میگیریم که می گوید حقوق بین الملل یک شاخه از علم حقوق است و علم حقوق هم آن چیزی است که در حقوق داخلی شناختیم.» ایشان در ادامه در خصوص برخی ویژگی های حقوق داخلی و  ضمانت اجرای حقوق بین الملل و ابعاد مثبت و منفی ضمانت اجرا در عرصۀ بین المللی صحبت کردند.

در انتهای این نشست پرسش هایی از سوی شرکت کنندگان مطرح شد که خانم دکتر مصفا در پاسخ به سوال یکی از حضار در رابطه با کناره گیری یک جانبه آمریکا از برجام با استفاده از قدرت اقتصادی اش اینگونه پاسخ دادند:

«بله قدرت اقتصادی آمریکا و حجم مبادلاتی اش با کشورهای دیگر از نظر اقتصادی،تفوق دلار،وجود شرکت های بزرگ اقتصادی در آنجا،همگی موثر بوده اند.در رابطه با خود ترامپ نیز این صحبت وجود دارد که ترامپ یک آدم سیاسی نبوده بلکه یک کارفرمای اقتصادی بوده است و همه چیز را از منظر اقتصادی نگاه میکرده است و سلسله قول هایی را نیز از نظر اقتصادی به مردم آمریکا داده بود.

ولیکن به طورکل هیچ پدیده ای و هیچ موضوعی را در دنیای معاصر نمی توان از یک منظر نگاه کرد،همیشه مجموعه ای از عوامل است که برهم تاثیر می گذارد و این مجموعه عوامل است که به یک نتیجه می رسد،ما فقط هم نباید به نتیجه نگاه کنیم چرا که فرآیند هم در رسیدن به نتیجه مهم است و شاید این فرآیند باید بهتر مورد نظر قرار گیرد.»

پس از پایان این نشست طبق اطلاع رسانی قبلی و پیامد دعوت انجمن برای مساعدت به سیل زدگان اخیر کشور،آقای محسن روزبهان از دبیرخانه کمیته ملی حقوق بشردوستانه و از اعضای پیوسته انجمن به همراه صندوق هلال احمر در سالن برگزاری برنامه بهارانه انجمن مستقر شدند.

به همت اعضای شرکت کننده در این نشست مبلغ قابل توجهی برای کمک به سیل زدگان جمع آوری شد.

این حرکت در راستای اقدامات انسان دوستانه انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد صورت گرفت.