گزارش همایش « گرامیداشت شهدای بمباران شیمیایی حلبچه »

گزارشی از همایش « گرامیداشت شهدای بمباران شیمیایی حلبچه »

شعبه غرب انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد با همکاری دانشگاه کردستان شامگاه دوشنبه (۱۷ اسفند) مراسمی با عنوان گرامیداشت شهدای بمباران شیمایی حلبچه در دانشگاه کردستان برگزار نمود و اساتیدی از دانشگاه‌های عراق نیز در این مراسم حضور داشتند.

در ابتدای این مراسم، رئیس دانشگاه کردستان ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای حلبچه، اظهار کرد: باید همیشه یاد و خاطره این شهیدان که با فداکاری و ایثار خود موجب تداوم زندگی یک ملت شدند، زنده نگه داشته شود.

«فردین اخلاقیان» بمیاران شیمیایی حلبچه را ظلم آشکار حکومت بعث نسبت به کردها دانست و افزود: این حکومت جنایت و خشونت را از افتخارات خود می‌دانست که همین عامل موجب نابودی‌اش شد.

رئیس دانشگاه کردستان با اشاره به اینکه تنها راه پایداری حکومت‌های دنیا عدالت است، عنوان کرد: رژیم بعث با اهداف شوم خود به پایان رسید اما نام و یاد شهیدان حلبچه که قربانی تمامیت خواهی این رژیم شدند، تا همیشه زنده خواهد ماند.

وی با تاکید بر نقش دانشگاه‌ها در بررسی علمی این واقعه، عنوان کرد: وظیفه ما در دانشگاه‌ها این است که این مسائل را در قالب علمی تحلیل کرده و به جامعه ارائه دهیم چراکه به دلیل فضای علمی حاکم بر دانشگاه‌ها، از سوی جامعه بیشتر مورد قبول واقع می‌شود.

در ادامه این مراسم، دکتر ستار عزیزی دانشیار حقوق بین الملل اظهار کرد: در سال ۱۹۲۵ برای اولین بار کنوانسیون منع استفاده از سلاح شیمایی، استفاده از این سلاح را در جنگ‌های بین المللی منع کرد اما ممنوعیتی برای استفاده از آن در جنگ‌های داخلی اعمال نکرد.

وی افزود: پس از اینکه صدام در سال ۱۹۸۸ از این سلاح برای کشتار کردها استفاده کرد و این واقعه توسط رسانه‌های جهان به تصویر کشیده شد و دنیا از آن آگاه شد، تلنگری به افکار عمومی دنیا زده شد تا این مهم مطرح شود که استفاده از سلاح شیمیایی چرا در جنگ‌های داخلی ممنوع نیست درحالی که برای دشمنان خارجی ممنوع است.

عزیزی عنوان کرد: بر این اساس و در پی واقعه حلبچه، در ماده ۱ کنوانسیون « منع گسترش، تولید، انباشت و به کارگیری سلاح های شیمیایی و انهدام آنها مصوب ۱۹۹۳ » مقرر گردید که دول عضو کنوانسیون متعهد می گردند که هرگز تحت هیچ شرابطی دست به استفاده از سلاح شیمیایی نزنند و در این ارتباط هیچ گونه تمایزی میان مخاصمات بین المللی و داخلی وجود ندارد. لازم به ذکر است که تاکنون ۱۸۸ دولت به عضویت این کنوانسیون درآمده اند و نسبت به مفاد این معاهده بین المللی ، تعهد قراردادی دارند. وی ادامه داد: بمباران شیمیایی حلبچه نقطه عطفی در تاریخ است که از طریق آن دنیا بداند که چه بر سر کردها آمده و بدانند که از سلاح‌های شیمیایی برای ارتکاب ژینوسید (نسل کشی) علیه کردها استفاده شده است.

استاد حقوق دانشگاه بوعلی سینای همدان به کشتار بیش از ۸۰ هزار نفر در بمباران هیروشیما اشاره کرد و گفت: گرچه بمباران هیروشیما قبل از حلبچه و با کشتار بیشتری همراه بود، اما به دلیل اینکه در بمباران حلبچه هدف اصلی نسل کشی کردها بود، اهمیت بیشتری در دنیا دارد.

وی با اشاره به اینکه تنها ۴ کشور در جهان بمباران شیمایی حلبچه را به عنوان جنایت ژینوسید شناخته‌اند، بیان کرد: ژینوسید مهمترین جنایتی است که در دنیا روی می‌دهد و جامعه بین المللی باید بمباران شیمیایی حلبچه را به عنوان ژینوسید بشناسند که دانشگاه‌ها در این راستا رسالت سنگینی بر عهده داردند.

«نریمان عبدالله علی»، از اساتید دانشگاه حلبچه نیز در این مراسم اظهار کرد: بمباران شیمیایی حلبچه به چهار دلیل مذهبی، جغرافیایی، سیاسی و مطرح بودن این شهر به عنوان منشا جنبش استقلال طلبی کردها بوده است.

وی هدف اساسی در این فاجعه را از بین بردن حلبچه و نسل کشی کردها دانست و افزود: مسئله دینی و مذهبی در حلبچه در این مقطع زمانی بحثی بوده که اگر کنترل نمی‌شد، پیامدهای ناگواری برای رژیم بعثی داشت بنابراین یکی از دلایل مهم این حمله را می‌توان به وضعیت دینی این مقطع نسبت داد.

عبدالله علی به وضعیت استراتژیک شهر حلبچه اشاره کرد و موقعیت جغرافیایی آن را از دیگر دلایل هدف قرار دادن این شهر اعلام کرد.

وی به نقش حاکمیت تفکر بعثیسیم در بمباران حلبچه اشاره کرد و گفت: حکومت عراق با این تفکر در تلاش بود تا حلبچه را از نقشه پاک کند و این درحالیست که نام حلبچه و ۵ هزار شهید آن تا همیشه زنده خواهد ماند.

«عبدالصمد احمد» از دیگر اساتید دانشگاه‌های عراق که در این مراسم حضور داشت، اظهار کرد: برای درک عمق فاجعه حلبچه باید ابتدا رژیم بعث و تفکر بعثیزم را شناخت.

وی با اشاره به اینکه کردها قربانیان سیاست بعثی هستند، افزود: کردها از ابتدا با سیاست‌های  رژیم بعثی مخالف بودند و به همین دلیل مورد هدف حمله‌های این رژیم قرار گرفتند.

عبدالصمد احمد کرد بودن را از دیدگاه بعثی‌ها یک گناه دانست و افزود: با این دیدگاه بعثی‌ها زخمی بر تن کردها زدند که هر گز تیمار نخواهد شد اما عمق این فاجعه و اهمیت آن نسل به نسل برای فرزندان آنها تکرار خواهد شد تا واقعه‌ای را که توسط رژیمی ناکارآمد بر آنها روا داشته شد را فراموش نکنند.

آقای دکتر بختیار سجادی از اعضای هیات علمی دانشگاه کردستان  نیز در ادامه عنوان کرد: واقعه حلبچه چنان رمزآلود و معما گونه است که نمی‌توان آن را به راحتی درک کرد و به عمق آن به عنوان فاجعه‌ای انسانی پی برد.

وی افزود: درک کردن رنج و آزار جنگی که ۵ هزار نفر در آن کشته شده‌اند، آسان نیست و برای معرفی و بزرگداشت یاد این فاجعه نباید آن را خلاصه کرد و ساده جلوه داد و از آن استفاده ابزاری کرد.

سجادی عنوان کرد: خلق هر اثر هنری و ادبی در رابطه با این فاجعه که احساسی و سنتی و ساده نوشته شود، فاجعه‌ای دیگر را رقم می‌زند و زمینه را برای فاجعه‌ای عمیق تر فراهم می‌کند.

وی یادآور شد: تنها راه چاره این است که به شیوه‌ای رادیکال با واقعه روبرو شویم در غیر این صورت با واقعه احساسی برخورد کرده‌ایم که نتایج منفی زیادی در پی خواه داشت.

در حاشیه این همایش و در راستای بزرگداشت شهدای حلبچه نمایشگاه عکسی نیز برگزار گردید.