به نام خدا
همایش سالانه انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد
دی ماه ۱۴۰۳
«قطعنامه تعریف تجاوز، میراث حقوقی پنجاه ساله و چشم اندازهای آینده»
پنجاه سال پیش در ۱۴ دسامبر ۱۹۷۴ مجمع عمومی سازمان ملل متحد طی قطعنامه ۳۳۱۴ «تجاوز» را تعریف کرد. واژه«تجاوز» به رغم اندراج در میثاق جامعه ملل و منشور ملل متحد تا آن تاریخ فاقد تعریف مشخص، تعیین حدود و ثغور مفهومی و شواهد و مصادیق بود. تلاشهای بین المللی برای تعریف آن از زمان جامعه ملل و خارج آن آغاز و به نتیجه نرسید. پیامدهای جنگ جهانی دوم ضرورت تعریف تجاوز را بیشتر آشکار کرد. اقداماتی از اوایل دهه پنجاه در مجمع عمومی سازمان ملل متحد شروع شد، تا این که در ۱۹۶۷ طی قطعنامه ۲۳۳۰ کمیته ویژه ای شامل نمایندگان ۳۵ دولت برای تعریف تجاوز تشکیل و بعد از ۷ سال طرح مباحث و نظرات مختلف از جانب دولت ها، در نهایت نتیجه کار ارائه و با اجماع به تصویب دولتها رسید. موفقیت جامعه بین المللی پس از پنجاه سال تلاش برای تعریف تجاوز، حاصل ظهور رویه تشنج زدایی بود که از اواخر دهه ۱۹۶۰ به تدریج در محیط بین المللی به وجود آمد. خطاب اصلی این قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد است که می تواند به عنوان رکن اولیه حفظ و امنیت بین المللی آن را برای انجام وظایف خود برمبنای منشور مورد توجه قرار دهد.
قطعنامه دارای یک سند تصویب و یک ضمیمه و ۸ ماده است.
ماده۳، برخی اقداماتی که مصادیق عمل تجاوزکارانه به شمار می روند را برشمرده که اهم آنها عبارتند از:
-تهاجم مسلحانه، اشغال و ضمیمه کردن خاک کشور دیگر با توسل به زور
-بمباران، حمله به نیروهای مسلح یا غیرنظامیان یا ناوگان دریایی و هوایی متعلق به دولت
مفاد قطعنامه تعریف تجاوز اندکی پس از تدوین، به دلایل مختلف از جمله «دولت محور بودن» افراطی و عدم شمول مصادیق آن نسبت به سازمانهای بین المللی و گروههای مسلح غیر دولت مورد انتقاد حقوقدانان قرار گرفت. هرچند که این انتقادات سبب نشد که در اجلاس بازنگری اساسنامه رم، تعریف مذکور در قطعنامه به عنوان تعریف جنایت تجاوز در آن اجلاس به تصویب نرسد.
در طی ۵ دهه از عمر قطعنامه، پیامدهای عملی کاستی های مذکور( به عنوان نمونه در خصوص خروج موضوعی سازمانهای بین المللی- حمله ناتو به قلمرو یوگسلاوی سابق در دهه ۱۹۹۰) و نیز ابتلای مکرر جامعه بین المللی در خصوص توسل گروه های مسلح سازمان یافته غیر دولت برضد یکدیگر یا برضد دولتها آشکارگردیده است. امروزه با وجود تحولات شگرف در حوزه فناوری های نظامی، فزونی موارد استفاده از زور از حیث تعداد و شیوه ها،گسترش کمی و کیفی اقدامات تروریستی و دیگر موارد، توان پاسخگویی و سازگاری مفهوم تجاوز و مصادیق احصا شده در قطعنامه نسبت به شرایط جدید جامعه بین المللی زیر سوال رفته و لازم است موضوع از دیدگاه های مختلف شامل هنجارگذاری با عنایت به فناوری های نوین، مسئولیت و انتساب آن به دولتها، و اختیارات ارکان سازمان ملل متحد حول محورهای زیر مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
محورهای همایش :
تقویم همایش:
برگزارکنندگان همایش از شما دانش پژوهان گرامی، دعوت به عمل می آورند تا با ارائه مقاله در یکی از محورها بر غنای این همایش بیافزایید. مقالات ارسالی می باید از کیفیت علمی-پژوهشی برخوردار باشند. (همایش با ثبت در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام از مجوز علمی برخوردار خواهد بود.) با عنایت به انتشار دوفصلنامه انگلیسی-فارسی انجمن با عنوان " Iranian Review for UN Studies"، مقالات ارزشمند ارائه شده، پس از داوری مجدد، امکان چاپ در نشریه را خواهند داشت.
انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد بر اساس رویۀ خود، مقالات پذیرفته شده را در یک مجموعه مقالات چاپ خواهد کرد.
****************************
اصول نگارش مقاله برای همایش سالیانه انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد
از استادان و پژوهشگران گرامی خواهشمند است مقاله های ارسالی خود را مطابق با شرایط ذیل تهیه و ارسال نمایند:
- مقاله ارسال شده باید حاوی مطالب جدید در حوزۀ محورهای ارائه شده در همایش باشد و پیش از این به صورت جزئی یا کلی در جای دیگری ارائه و یا منتشر نشده باشد.
- مسئولیت محتوای علمی مقاله و حفظ حقوق مولفان، مترجمان و ... بر عهدۀ نویسنده یا نویسندگان است.
- تنظیم شکل مقاله بر اساس راهنمای نویسندگان انجام پذیرد.
- لطفاً چکیده مقاله و در صورت پذیرفته شدن، اصل مقاله را مطابق با مهلت های اعلام شده به آدرس پست الکترونیک iauns.ir.۲۰۱۱@gmail.com ارسال نمایید.